Πρώτος ο Επίκτητος (στωικός φιλόσοφος) περιέγραψε:
"Ταράσσει τους ανθρώπους ου τα πράγματα, αλλά τα περί των πραγμάτων δόγματα"
"Οι άνθρωποι δεν διαταράσσονται συναισθηματικά από τις καταστάσεις γύρω τους, αλλά από τον τρόπο που ερμηνεύουν και αξιολογούν τις καταστάσεις γύρω τους, ή πιο απλά από τον τρόπο που σκέφτονται για τις καταστάσεις γύρω τους."
Έτσι, αν μερικές σκέψεις είναι ρεαλιστικές και λειτουργικές, οδηγούν σε ευχάριστα συναισθήματα, άλλες είναι μη ρεαλιστικές ή μη λειτουργικές και οδηγούν σε δυσάρεστα συναισθήματα. Με την σειρά τους τα έντονα αυτά αρνητικά ή μη ρεαλιστικά θετικά ακόμα συναισθήματα, οδηγούν συνήθως σε αρνητικές, μη λειτουργικές συμπεριφορές που παγιδεύουν το άτομο σε αυτό που η Γνωσιακή Συμπεριφορική θεραπεία ονομάζει "φαύλο κύκλο" και διαιωνίζουν ένα πρόβλημα στη ζωή του.
Σύμφωνα με τον R. Ellis (1962) και τον A.Beck (1976), οι άνθρωποι "είναι προγραμματισμένοι" να σκέφτονται με προκαταλήψεις. Κάποιοι "φαύλοι κύκλοι" όμως εμποδίζουν τα άτομα να πετύχουν τους στόχους τους. Η Γνωσιακή Συμπεριφορική Ψυχοθεραπεία έχει ως αρχικό στόχο τον εντοπισμό αυτών των φαύλων κύκλων" που επιφέρουν συναισθηματική φόρτιση στην ζωή του κάθε ανθρώπου και τον εμποδίζουν από το να πετύχει τους στόχους του. Η θεραπεία στοχεύει στην αντικατάσταση των μη-ρεαλιστικών και αρνητικών σκέψεων/πεποιθήσεων, με περισσότερο ρεαλιστικές σκέψεις/πεποιθήσεις που οδηγούν σε πιο ισορροπημένο συναίσθημα και πιο λειτουργικές συμπεριφορές και κατ’ επέκταση βοηθούν στον "απεγκλωβισμό" του ατόμου από τα προβλήματα που ενδέχεται να αντιμετωπίζει.
Τέλος, σύμφωνα με τον Ι. Γ. Παπακώστα (1994), "η Γνωσιακή Ψυχοθεραπευτική προσέγγιση είναι ένα ολοκληρωμένο ψυχοθεραπευτικό σύστημα το οποίο περιλαμβάνει μια θεωρία ή συλλογιστική, μία ειδική θεραπευτική σχέση και μια σειρά τυπικών επεμβατικών διαδικασιών. Στο σύστημα αυτό έρχεται να προστεθεί ένα σημαντικό σύνολο γνώσεων, βγαλμένο μέσα από πολυάριθμες πειραματικές και κλινικές μελέτες."