"Μία μητέρα στέκεται στην άκρη του δρόμου κοντά στο μικρό γιό της. Η μητέρα έχει μια προσωρινή εικόνα του γιού της να πετάγεται στο δρόμο μπροστά από το λεωφορείο. Αισθάνεται φόβο. Η αδρεναλίνη της αυξάνεται, βρίσκεται σε ένταση, εστιάζεται και προετοιμάζεται για δράση. Γρήγορα παίρνει το γιό της στην αγκαλιά της, παρά τις διαμαρτυρίες του, και τον κρατά πάνω της, καθώς το λεωφορείο τους προσπερνά με ασφάλεια".
Παραπάνω είδαμε μία αντίδραση στο άγχος σε ένα γεγονός που συνέβη πραγματικά. Εδώ ο κίνδυνος είναι ορατός: το παιδί πετάγεται στο δρόμο με κίνδυνο να χάσει τη ζωή του. Η μητέρα μπροστά σε έναν τέτοιο μεγάλο κίνδυνο αντέδρασε στιγμιαία, δηλαδή σωματικά εάν μπορούσαμε να υποθέσουμε πώς το σώμα της "απάντησε" σε έναν τέτοιο κίνδυνο, θα λέγαμε ότι:
Έτσι, η αντίδραση στο άγχος είναι κάτι που αποτελεί μία φυσιολογική διαδικασία, μπορεί ενδεχομένως να κινητοποιήσει το άτομο στο να βγάλει εις πέρας δυσκολίες και υποχρεώσεις μέσα στη μέρα του ή να το βοηθήσει να γίνει πιο δημιουργικό. Το άγχος αποτελεί πρόβλημα μόνο όταν η φυσιολογική αντίδραση γίνεται υπερβολική ή εμφανίζεται κατά την απουσία ενός πραγματικού κινδύνου. Π.χ. :
"Η Ε. συχνά είχε ενοχλητικές εικόνες και σκέψεις ότι τα παιδιά της θα χτυπούσαν στο δρόμο τις περισσότερες ώρες της ημέρας. Αισθανόταν πολύ αγχωμένη για αυτό. Δεν τα άφηνε ποτέ να βγαίνουν έξω μόνα και προσπαθούσε να τα πηγαίνει οπουδήποτε με το αυτοκίνητο της".
Σε αυτό το παράδειγμα ο φόβος της γυναίκας αυτής για τα παιδιά της είναι υπερεκτιμημένος. Οι αρνητικές σκέψεις που κάνει την οδηγούν στο συναίσθημα του άγχους, που αυτό έχει ως αποτέλεσμα να είναι σε μία συνεχή επαγρύπνηση μέσα στη μέρα, να καταναλώνει αρκετή ενέργεια, και ως συμπεριφορά να πηγαίνει τα παιδιά της οπουδήποτε με το αυτοκίνητο της.
Το άγχος λοιπόν προετοιμάζει το μυαλό και το σώμα για την αντιμετώπιση του "κινδύνου". Όταν λοιπόν το μυαλό αντιληφθεί μία κατάσταση ως απειλητική, το σώμα προετοιμάζεται για δράση. Τα συμπτώματα αυτά όμως που μεγεθύνονται σίγουρα δεν βοηθούν στις αγχώδεις διαταραχές και σίγουρα δεν βοηθούν στο να ξεπεράσει κάποιος το άγχος που ήδη έχει.
ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΠΑΝΩ ΣΤΟ ΣΩΜΑ ΛΟΓΩ ΑΓΧΟΥΣ
ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΤΩΝ ΔΙΑΤΑΡΑΧΩΝ ΑΓΧΟΥΣ
Οι Αγχώδεις διαταραχές σύμφωνα με το DSM-5 είναι οι ακόλουθες:
Περιληπτικά, οι αγχώδεις διαταραχές αντανακλούν μία φυσιολογική αντίδραση στο στρες ή στην απειλή που έχει μεγεθυνθεί από τις αυξημένες σωματικές αντιδράσεις, τη στρεβλή σκέψη και/ ή τις προβληματικές συμπεριφορές. Αυτό ενεργοποιεί μη βοηθητικούς κύκλους που μπορεί να σπάσουν μέσω της εισαγωγής τεχνικών και μέσω ψυχοθεραπείας. Αρκετά βοηθητική είναι η Γνωσιακή Συμπεριφορική θεραπεία.
ΜΕΘΟΔΟΙ ΧΑΛΑΡΩΣΗΣ
Η τεχνική αυτή (από τις πιο σημαντικές τεχνικές), εισάγεται διότι τα άτομα με προβλήματα άγχους συχνά αναπνέουν περισσότερο από το θώρακα παρά μέσω διαφράγματος. Η θωρακική αναπνοή διεγείρει το συμπαθητικό αυτόνομο νευρικό σύστημα το οποίο παράγει όλα αυτά τα δυσάρεστα συμπτώματα που είδαμε παραπάνω. Αντίθετα, η διαφραγματική αναπνοή διεγείρει το παρασυμπαθητικό νευρικό σύστημα, το οποίο παράγει τα αισθήματα ευφορίας που βιώνονται σε καταστάσεις βαθιάς χαλάρωσης.
Αρχικά θα πρέπει να βρούμε ένα μέρος απόλυτα ήσυχο που δεν πρόκειται να μας ενοχλήσει κανείς. Προαιρετική είναι η χρήση απαλής χαλαρωτικής μουσικής ή η χρήση αρωματικών κεριών. Απενεργοποιούμε κινητά και συσκευές που μπορεί να μας αποσπάσουν τη προσοχή και ξαπλώνουμε. Για να βεβαιωθούμε ότι αναπνέουμε μέσω του διαφράγματος, μπορούμε να βάλουμε το ένα χέρι στη κοιλιά στο ύψος του ομφαλού, και το άλλο στο θώρακα. Καθώς αναπνέουμε, πρέπει να κινείται μόνο το χέρι που βρίσκεται πάνω στη κοιλιά. Καθώς αναπνέουμε απαλά, εισπνέουμε και εκπνέουμε ίση ποσότητα αέρα. Το κάνουμε περίπου 10-15 λεπτά. Αυτή η άσκηση μπορεί να εφαρμοστεί 3 φορές την ημέρα αναλόγως τα επίπεδα άγχους.
Συμπερασματικά
Το άγχος μπορεί να γίνει σύμμαχος μας στις πιο σημαντικές μάχες μας με τη ζωή (στην εργασία μας, στις διαπροσωπικές μας σχέσεις, στην κοινωνική μας ζωή, στα όνειρα που θέλουμε να κατακτήσουμε), αλλά μπορεί να λειτουργήσει και ως ανασταλτικός παράγοντας στη ζωή μας. Στο χέρι μας είναι πως θα το χρησιμοποιήσουμε και πως θα το δουλέψουμε. Εάν μπορέσουμε να το αναγνωρίσουμε και ακόμα καλύτερα να το προβλέψουμε τότε έχουμε κάνει αρκετή δουλειά. Μπορούμε να το ελέγξουμε, γιατί έχουμε τη δύναμη.